Pielęgnacja skóry trądzikowej

Wiele lat walczyłam ze stanem zapalnym skóry i trądzikiem. Samo leczenie powierzchniowe bardzo zniszczyło mi skórę - z tłustej zrobiła się bardzo sucha, ze skłonnością do alergii i atopii. W pewnym stopniu przyczyniły się do tego popełniane przeze mnie w codziennej pielęgnacji błędy. Jak ich uniknąć?

Na trądzik cierpi ponad 90% nastolatków, ale cierpią na niego także dorośli. W przypadku choroby jaką jest trądzik, trzeba pogodzić się z faktem, że bez leczenia dermatologicznego nie wyleczymy tego problemu, a jedynie możemy go pogorszyć. Nie ma co zwlekać z wizytą u lekarza, chyba, że trądzik ma postać łagodną. Często zdarza się, jak było także w moim przypadku, że konieczna jest kilkukrotna zmiana lekarza dermatologa. Nie można się tym zniechęcać! Mimo poważnej i bolesnej choroby skóry byłam kilkukrotnie odsyłana do domu, gdyż "w tym wieku miałam prawo mieć trądzik", z zaleceniem picia dużej ilości wody i nawilżania skóry, bez żadnych wskazań co do leczenia miejscowego lub doustnie antybiotykami. Szukajcie odpowiedniego dermatologa, który Was wysłucha i podejmie się leczenia, dopóty, dopóki takiego nie znajdziecie. 

Zazwyczaj lekarz dermatolog w pierwszej kolejności rozpoczyna leczenie odpowiednimi środkami powierzchniowymi ze składnikami aktywnymi (m.in. antybiotykami). W przypadku niepowodzenia przepisywane są antybiotyki doustne lub tabletki antykoncepcyjne w przypadku wahań hormonalnych. Dopiero w ostatniej kolejności stosuje się retinoidy, czyli pochodne witaminy A (m.in. izotretynoiny), które niestety nie są obojętne dla zdrowia. Pochodne witaminy A najczęściej powodują bolesne suchości oczu, ust, skóry, wypadanie włosów, zmiany nastrojów, osłabienie wątroby. Wszystko oczywiście zależy od organizmu. Samo leczenie dermatologiczne nie pomoże jednak w pełni, jeżeli nie będziemy odpowiednio dbać o skórę trądzikową, mimo leczenia. Odnosi się to także do skóry z trądzikiem, który nie klasyfikuje się do leczenia ze względu na swoją łagodną postać.

Trądzik może przybrać różne postaci. W zależności od rodzaju zmian trądzikowych stosuje się odpowiednie leczenie. Zmiany trądzikowe mogą przybrać postać trądziku łojotokowego (powoduje czerwone, swędzące wysypki i białe łuski), zaskórnikowego (wągry, zaskórniki ropne), grudkowego (wykwity wyrosłe ponad powierzchnię skóry), krostkowatego (krosty ropne lub wypełnione krwią) lub guzkowatego (zapalne zmiany trądzikowe, które mogą powodować powstawanie blizn).

Powyższe zmiany trądzikowe mogą mieć różne nasilenie - od łagodnego (tylko w niektórych miejscach twarzy lub ciała), po poważne zmiany skórne (na większości powierzchni skóry twarzy i/lub pleców, klatki piersiowej, z silnym stanem zapalnym, powodujące powstawanie blizn). W zależności od nasilenia choroby u jednej osoby może wystąpić (i najczęściej występuje) kilka rodzajów zmian trądzikowych. Leczenie konkretnych zmian dobiera lekarz dermatolog.

Łagodne zmiany trądzikowe pojawiają się przede wszystkim w dolnej części twarzy (podbródek, szyja, dekolt) lub na nosie, czole (strefa T) w postaci zaskórników (wągrów) i małych ropnych krostek. Jest to najczęstsza odmiana trądziku związana z wiekiem dojrzewania lub zmianami hormonalnymi (również w trakcie ciąży lub po porodzie). Nie stosuje się tu leczenia dermatologicznego - ani powierzchniowego ani doustnych antybiotyków. Można stosować produkty drogeryjne lub apteczne przeznaczone dla skóry trądzikowej (kremy matujące, peelingi oczyszczające, żele punktowe na wypryski). Prawie każda marka ma w swoich kosmetykach serię dla skóry mieszanej i trądzikowej, więc należy dobrać kosmetyk odpowiedni dla siebie, który będzie dawał najlepsze rezultaty. Najważniejsze, obok leczenia trądziku, jest nawilżanie skóry. Kosmetyki do skóry trądzikowej bardzo wysuszają skórę, powodując jej uwrażliwienie. Nie można zapomnieć o codziennym nawilżaniu skóry twarzy, najlepiej kosmetykami o jak najmniejszym składzie, bez parabenów, konserwantów, barwników i substancji zapachowych. Wiele lat temu podczas leczenia nie dbałam o regenerację skóry, gdyż myślałam, że skórę trądzikową trzeba tylko wysuszać. Po pewnym czasie nawet zwykły krem z dodatkiem kwasu salicylowego mocno poparzył mi skórę. Szczęście, że nie zostały mi blizny bo rana była ogromna! Ze swojego doświadczenia, na drobne wypryski lub krosty mogę polecić maść Tormentiol, która wyciąga stan zapalny i działa przeciwbakteryjnie. W przypadku podrażnień skóry sprawdzą się także wszelkie kosmetyki z maścią ichtiolową (najlepiej jest poprosić lekarza dermatologa o przepisanie recepty na wyrobienie takiej maści, do zamówienia w aptece). 

Przede wszystkim nie wolno zmian trądzikowych wyciskać, gdyż może to spowodować powstawanie blizn. Nie można także zbyt często myć twarzy (wystarczy rano i wieczorem). Zbyt częste mycie może pogorszyć stan zmian trądzikowych (robią się one wtedy bardziej podrażnione, a więc czerwone i spuchnięte). Stosowane na co dzień kosmetyki powinny być bezolejowe (oil-free)., żeby nie zatykać i tak już zanieczyszczonych porów. Konieczna jest też odpowiednia dieta, która powinna zawierać: orzechy i zielone warzywa liściaste (zawierają witaminę E, która zapobiega powstawaniu blizn potrądzikowych), cebula, czosnek i produkty pełnoziarniste (zawierają selen, silny antyoksydant, który pomaga zmniejszyć stan zapalny zmian trądzikowych i zachować elastyczność skóry), pomarańcze, arbuzy i pomidory (zapobiegają powstawaniu blizn potrądzikowych i pomagają leczyć uszkodzoną i podrażnioną skórę), marchewki i słodkie ziemniaki (zawierają witaminę A i beta-karoten, które wzmacniają działanie selenu), łosoś i orzechy włoskie (zawierają kwasy omega-3, które nadają skórze promienny blask, pomagają zmniejszyć stan zapalny i działają przeciwko przebarwieniom potrądzikowym), szpinak, zielona herbata, wiśnie i jagody (zawierają antyoksydanty, które atakują wolne rodniki powodujące uszkodzenia skóry), figi, brązowy ryż i karczochy (zawierają magnez, który równoważy wahania hormonów wywołujące trądzik). Nie zapominaj też o piciu niegazowanej wody! To ona utrzymuje nawilżenie Twojej skóry i całego organizmu oraz naturalnie oczyszcza z toksyn. 

Umiarkowane zmiany trądzikowe to już bardziej widoczne plamy ze stanem zapalnym, takie jak grudki i krosty, guzki. Zaskórniki nie mają odczynu zapalnego. Stosuje się w tym przypadku miejscowe leczenie powierzchniowe odpowiednimi preparatami i/lub doustnymi antybiotykami (w zależności od nasilenia zmian może być zastosowana kombinacja tych dwóch trybów leczenia). Jeżeli chodzi o antybiotyki doustne, dermatolodzy przepisują doksycykliny, tetracykliny, minocykliny i erytromycyny. 

W moim przypadku antybiotyk Doxycyclinum jedynie minimalnie zmniejszył odczyn zapalny. Następnie została mi przepisana tetracyklina - najpierw Tetralysal, następnie Tetracyclinum TZF. Tetralysal wywołał u mnie okropne skutki uboczne. Najpierw nudności i złe samopoczucie, po tygodniu wypadały mi włosy garściami, z czasem zżółkły zęby. Różnicy w stanie skóry nie było żadnej. Antybiotyk Tetracyclinum TZF działał przez jakiś czas (parę miesięcy), dopóki organizm nie uodpornił się. Z każdym następnym miesiącem pozytywna różnica w stanie skóry była coraz mniejsza. Tydzień, półtora po odstawieniu antybiotyku, czyli po wypłukaniu się tetracykliny z organizmu, stan skóry powracał do stanu przed leczeniem (natychmiastowo). Nie poddawajcie się więc, jeżeli jakiś lek nie działa. Trzeba walczyć do skutku. Jeśli chodzi o leczenie miejscowe, to stosuje się kosmetyki, które zawierają w swoim składzie kwas salicylowy, nadtlenek benzoilu i kwas glikolowy. Pielęgnacja z powyższymi składnikami powinna składać się z trzech etapów - oczyszczanie, tonizowanie i nawilżanie. Przykładowe produkty na bazie tych substancji przepisywane przez dermatologów to Skinoren, Acne Derm (obydwa poparzyły mi skórę, Skinoren działał do momentu przyzwyczajenia się skóry do tego środka), płyn Dalacin (w moim przypadku dawał najlepsze efekty), często polecany Benzacne (choć według mnie spełnia swoje zadanie jedynie w łagodnym przypadku trądziku), Brevoxyl, uwielbiany przeze mnie Duac. Świetne rezultaty daje także proszek do rozrobienia w płynie Zineryt, jednakże trzeba się nastawić na kilkutygodniowe leczenie (najpierw skóra jest bardzo czerwona, dopiero później zaczerwienienie zaczyna oddzielać się w odrębne czerwone plamy i tak stopniowo skóra zaczyna się goić). Oczywiście większość (prócz Acne Derm) preparatów miejscowych podanych przeze mnie to leki na receptę, gdyż zgodnie z moim doświadczeniem leki bez recepty mają za małą ilość substancji aktywnych, żeby poradzić sobie z uporczywym trądzikiem o nasileniu umiarkowany-silny. 

Trądzik silny to głębokie i bolesne cysty, wypełnione krwią lub ropą. Widoczne są stany zapalne, grudki, krosty i guzki. Często osoby cierpiące na trądzik silny mają liczne i głębokie blizny potrądzikowe (przez wiele miesięcy mające kolor wręcz siny) i nieregularną powierzchnię skóry. Leczenie polega na miejscowym stosowaniu odpowiednich preparatów i leczeniu antybiotykami. W tym przypadku lekarze często zalecają leczenie izotretynoiną (retinoidy, pochodne witaminy A, przykładowo lek Izotek). Korzystne działanie retinoidów to zmniejszenie wytwarzania łoju, zapobieganie zatykaniu mieszków włosowych, zmniejszenie ilości bakterii znajdujących się na powierzchni skóry oraz zmniejszenie zaczerwienienia i obrzęku w okolicach zmian trądzikowych. Jest to jednak długotrwałe leczenie, silnie obciążające organizm (zwłaszcza wątrobę) i wywołujące niekomfortowe skutki uboczne, jak na przykład wysuszenie oczu, ust, skóry, krwawienia z nosa. Wszystko jednakże zależy od indywidualnego przypadku i oczywiście ewentualne skutki uboczne należy skonsultować z lekarzem prowadzącym. Tak samo, jak w przypadku antybiotyków, leczenie retinoidami często wymaga kilku serii, aby całkowicie wyleczyć skórę z choroby.

Jeżeli chodzi o inne zabiegi na skórę, które można stosować w przypadku silnego trądziku, to w grę wchodzi usuwanie zaskórników za pomocą specjalnego przyrządu (tzw. comedone extractor), peelingi chemiczne (zastosowanie specjalnych kwasów chemicznych, które powodują złuszczenie się naskórka i zastąpienie go nowym; są to między innymi kwas migdałowy, glikolowy, mlekowy, pirogronowy) oraz terapia fotodynamiczna (stosowanie specjalnego światła na skórę w celu usunięcia objawów trądziku). W przypadku trądziku umiarkowanego-silnego każdy zabieg trzeba koniecznie skonsultować z prowadzącym chorobę lekarzem dermatologiem!

W razie jakichkolwiek pytań chętnie Wam pomogę, jeżeli będę w stanie. Walczyłam 8 lat z silnym trądzikiem, więc mnóstwo, zarówno kosmetyków, jak i leków przetestowałam na własnym organizmie. Są choroby dużo gorsze niż skórne, to prawda. Jednakże nikt, kto się z tym nie zmagał, nie zrozumie jak ciężka psychicznie jest choroba trądziku. Kiedyś nawet nie planowałam następnego dnia, nie mówiąc już o planach na kilka kolejnych dni, bo nie wiedziałam w jakim stanie będzie moja skóra. Wstydziłam się, brzydziłam sama siebie. Ostatecznie po tylu latach walki okazało się, że miałam wahania hormonalne - pomogły mi tabletki antykoncepcyjne (i to też dopiero trzecie z kolei). Do tej choroby trzeba cierpliwości i sumienności. Nawet jeśli macie już dość tego jak wygląda Wasza skóra - nie wariujcie i nie próbujcie usunąć zmian trądzikowych na siłę. Ja tak wiele razy poparzyłam sobie skórę, a wręcz wypaliłam w niej dziury. W każdym przypadku trądziku konsultujcie z lekarzem lub farmaceutą leki, które stosujecie miejscowo, gdyż często zdarza się, iż jedna substancja koliduje z drugą i można wyrządzić sobie krzywdę. 

Bądźcie silne, walczcie do końca, bo warto. Każda droga do wyleczenia trądziku jest długa i kręta. Tak jak w moim przypadku, tak w każdym, trzeba próbować wielu sposobów, by wyleczyć skórę. Ale w końcu Wam się uda. Pamiętajcie codziennym nawilżaniu! Gdy skóra będzie wysuszona i podrażniona od kosmetyków przeciwtrądzikowych, to nawet najlepszy na świecie specyfik nie spełni swojego zadania.

Ściskam Was mocno,